Objawy i leczenie psychozy
Jakie są objawy psychozy?
Można je podzielić na trzy grupy, przy czym u każdego chorego może wystąpić jeden, dwa czy kilka z wymienionych niżej objawów. Trzy podstawowe grupy objawów psychoz to objawy wytwórcze, ubytkowe i dezorganizacji.
Objawy wytwórcze psychozy
- Urojenia, niezwykłe myśli, podejrzliwość. Niektóre sądy ludzi z psychozą są dziwne, błędne, odbiegają znacznie od rzeczywistości. Mogą oni np. wierzyć, że inni ludzie spiskują przeciwko nim albo kontrolują ich myśli lub zachowanie.
- Omamy (halucynacje). Może zdarzyć się tak, że ludzie z psychozą będą słyszeli głosy ludzi (których w danym momencie nie ma w pobliżu, więc nie mogą ich usłyszeć). Przeważnie te głosy coś nakazują lub zabraniają chorym lub mówią o nich coś negatywnego. Rzadko ludzie z psychozą mogą widzieć coś, co w tym momencie nie istnieje w zasięgu ich wzroku (rzadko wiec mają omamy wzrokowe).
- Złudzenia (iluzje). Ludzie z psychozą mogą błędnie interpretować rzeczywiste bodźce – zwykle budzi to w nich lęk – mogą np. słyszeć kroki człowieka w rytm tykającego zegara.
Objawy ubytkowe psychozy
- Zblednięcie emocji. Osoby z psychozą mogą mieć trudność w wyrażeniu i przeżywaniu swoich uczuć, a także kłopoty z rozumieniem (natychmiastowym) uczuć innych ludzi. Część chorych osób ma także problemy w opowiedzeniu o swoich przeżyciać czy to realnych, czy chorobowych. Przy nasileniu takich objawów może dojść do wycofania się osoby chorej z życia lub jej izolacji od innych ludzi.
- Zmniejszenie motywacji do działania lub obniżenie energii życiowej. Osoby z objawami psychoz mają czasami trudności w zaczynaniu lub kończeniu niektórych czynności. W krańcowych, rzadkich przypadkach mogą oni mieć problemy z codziennymi czynnościami, takimi jak ubieranie się, czy przygotowanie sobie jedzenia.
- Zobojętnienie emocjonalne. Osoby z psychozą mogą tracić zainteresowanie rzeczami i sprawami, które dawniej były dla nich ważne i sprawiały im przyjemność. Mogą również czuć się niepotrzebne, a także mało warte.
- Lakoniczność wypowiedzi. U niektórych osób choroba powoduje niechęć do mówienia – maleje ilość wypowiedzi spontanicznych.
Objawy dezorganizacji psychicznej
- Formalne zaburzenia myślenia. Ludzie z objawami psychozy mogą mieć kłopoty z jasnym myśleniem, czasami mogą mieć kłopoty w zrozumieniu tego co mówią do nich inni ludzie, lub ich wypowiedzi mogą stać się trudne do zrozumienia. Może to okresowo utrudnić uczenie się, czy rozwiązywanie problemów.
- Dezorganizacja zachowania. W przebiegu psychozy dojść może do dziwnych zachowań np. dziwacznych gestów, pobudzenia, czy spowolnienia ruchowego.
Przyjmowanie leków przeciwpsychotycznych
Przyjmowanie leków w zalecony sposób zmniejsza ryzyko nawrotu psychozy w porównaniu z osobami, które nie przyjmują leków, lub przyjmują je niesystematycznie, około pięciokrotnie-jest to skuteczność beczenia wyższa w porównaniu z efektami terapii wielu przewlekłych chorób somatycznych tj. astma czy choroba wrzodowa.
Okres przebiegu psychozy
- Okres zaostrzenia. Rozpoczyna się nagle lub powoli – w ciągu kilku/kilkunastu miesięcy. W tym czasie następuje nasilenie objawów, przeważnie wytwórczych. Ważne jest szybkie rozpoznanie objawów – im wcześniej zastosowane będą leki, tym szybciej chory wyjdzie z okresu zaostrzenia psychozy i przejdzie do okresu następnego – stabilizacji.
- Okres stabilizacji. W wyniku stosowania leków objawy psychozy stopniowo się zmniejszają i chory powraca do normalnego funkcjonowania.
- Okres remisji. Objawy psychoz występują w tym okresie w niewielkim nasileniu, albo nie występują w ogóle. Chory przyjmuje zmniejszone dawki leków. Dochodzi do stopniowej poprawy samopoczucia chorego.
Wczesna diagnoza i rozpoczęcie leczenia psychozy
- leki szybko zmniejszają nasilenie objawów psychozy, szczególne wytwórczych, które są odpowiedzialne za jej zaostrzenie.
- leczenie rozpoczęte wcześnie zmniejsza ryzyko nawrotu i pozwala na normalne życie.
- właściwe rozpoznanie i właściwie dobrane leki chronią chorego przed ryzykiem przyjmowania niewłaściwych leków. Dotyczy to leków „uspokajaczy” tj. relanium czy lorafem itp. Leki te nie przynoszą poprawy i mogą ułatwić dalszy rozwój psychozy.
- bardzo ważne jest rozpoznanie u niektórych chorych towarzyszącego psychozie uzależnienia od alkoholu czy narkotyków. Uzależnię nie może być i prawie zawsze jest czynnikiem sprzyjającym nawrotowi psychozy.
- wczesne, a potem systematyczne leczenie zmniejsza ryzyko popełnienia przez chorego samobójstwa.
- wczesna diagnoza i wczesne leczenie pozwalają chorym na szybki powrót nie tylko do zdrowia, ale również do swoich rodzin, przyjaciół, pracy, szkoły.
Formy terapii poza podawaniem leków stosowane w leczeniu psychoz
- psychoedukacja, dla rodzin na temat przyczyn psychoz, ich objawów i sposobów leczenia
- terapia systemowa chorych i ich rodzin opierająca się na leczeniu całej rodziny chorego – choroba jednego członka rodziny odbija się istotnie na funkcjonowaniu całej rodziny (systemu rodzinnego)
- trening i pomoc w codziennych czynnościach życiowych. Choroba i częsta izolacja chorych powoduje czasami, iż „zapominają ” oni jak wykonuje się podstawowe czynności takie jak robienie zakupów, planowanie wydawania pieniędzy.
- uczestnictwo w grupach wsparcia osób chorych, a także ich rodzin.
Dodaj komentarz